کلاچ چیست؟
کلاچ از یکی از اجزای مهم و راندمان‌دهنده خودرو است که برای انتقال حرکت از موتور به گیربکس و بالعکس استفاده می‌شود. کلاچ بین موتور و گیربکس قرار دارد و وظیفه‌ای است که می‌دهد، قطع و وصل می‌کند حرکت بین دو قطعه را انجام دهد.
کلاچ شامل سه بخش اصلی است: صفحه کلاچ، دیسک کلاچ و بلبرینگ کلاچ. صفحه کلاچ در قسمت موتور قرار دارد و به شافت موتور وصل می شود. دیسک کلاچ در قسمت گیربکس قرار دارد و به شافت گیربکس متصل می‌شود. بلبرینگ کلاچ بین صفحه کلاچ و دیسک کلاچ قرار می گیرد و برای کمک به چرخش صفحه کلاچ به دیسک کلاچ، استفاده می شود.
وقتی پدال کلاچ فشار داده می شود، صفحه کلاچ از دیسک کلاچ جدا شده و انتقال حرکت بین موتور و گیربکس قطع می شود. این کار به راندمان و کنترل بیشتر برای کمک می‌کند، زیرا وقتی کلاچ فشار می‌آورد، موتور به چرخ‌ها انتقال حرکت نمی‌دهد و این امکان را به راننده می‌دهد که با دستکاری بیشتر بر روی دنده‌ها، سرعت خودرو را کنترل کند.
در صورتی که کلاچ خودرو درست عمل نکند، ممکن است با مشکلاتی مواجه شود که می‌توان برای خودرو و راننده خطرناک باشد، به عنوان مثال اگر کلاچ به طور کامل جدا شود، می‌تواند باعث کاهش قدرت موتور و خرابی گیربکس شود. بنابراین، نگهداری و تعمیرات منظم کلاچ خودرو بسیار مهم و ضروری است.
کلاچ چه کاربردهایی در خودرو دارد؟
کلاچ در خودروهای دارای دنده های دستی و دنده های خودکار مورد استفاده قرار می‌گیرد و انتقال وظیفه از موتور به گیربکس را دارد. در خودروهای دنده‌های دستی، کلاچ به راننده اجازه می‌دهد تا در هنگام تغییر دنده، حرکت از دنده فعلی به دنده بعدی را با محدود کردن جریان قدرت موتور، انجام دهد. همچنین، در خودروهای دنده‌های خودکار، کلاچ به کامپیوتر خودرو اجازه می‌دهد که تغییر دهده‌ها را به صورت خودکار انجام دهد.
استفاده از کلاچ در خودروها، به رانندگان اجازه می‌دهد که به طور دقیق و کنترل شده، خودرو خود را مدیریت کنند و به سرعت، قدرت و سایر ویژگی‌های خودرو، کنترل کنند. همچنین، با استفاده از کلاچ، انتقال حرکت بین موتور و گیربکس با سرعت و دقت بالا انجام می‌شود که باعث بهبود عملکرد و کارایی خودرو می‌شود.
بنابراین، کلاچ به عنوان یکی از اجزای مهم و راندمان‌دهنده خودرو، مهم است و نیاز به نگهداری و تعمیرات را تا عملکرد صحیح و بهینه خودرو حفظ می‌کند.
کلاچ خودرو چگونه کار می کند؟
کلاچ خودرو وظیفه انتقال حرکت از موتور به گیربکس را دارد. برای درک بهتر کارکرد کلاچ، بهتر است ابتدا به ساختار کلاچ بپردازیم.
کلاچ خودرو شامل دو صفحه (صفحه گرد و صفحه مسطح) است که به وسیله یک سیستم فشار هیدرولیک یا فشاری، به پیوند متصل می‌شوند و از انتقال قدرت جلوگیری می‌کنند. در حالت ساکن، که پدال کلاچ ترکیب شده است، کلاچ آزاد است و موتور به گیربکس وصل نمی‌شود. اما وقتی پدال کلاچ ترکیب نمی‌شود، فشار برای جدا کردن صفحه‌های کلاچ ایجاد می‌شود و صفحه مستحکم از صفحه گرد می‌شود، که باعث جدا شدن موتور از گیربکس و جلوگیری از انتقال حرکت می‌شود.
در خودروهای دنده‌های دستی، خودروهایی که دسته دنده را تغییر می‌دهند، پایین آوردن پدال کلاچ باعث جدا شدن موتور از گیربکس می‌شود تا بتواند جدید را وارد کند. بعد از اینکه می‌دهد جدید وارد شد، پدال کلاچ رها می‌شود تا کلاچ دوباره به حالت آزاد درآید و دوباره به گیربکس متصل شود.
در خودروهای دنده‌های خودکار، کلاچ به صورت خودکار توسط کامپیوتر ماشین کنترل می‌شود و فشار هیدرولیک یا فشاری به طور خودکار تنظیم می‌شود تا انتقال حرکت از موتور به گیربکس به صورت هوشمند انجام شود.
چه عواملی باعث خرابی کلاچ می شود؟
خرابی کلاچ خودرو می‌تواند به دلیل عاملی باشد، از جمله:
1- استفاده نادرست: استفاده نادرست از کلاچ، از جمله رانندگی با کلاچ پایین، بی‌توجهی به سلامت کلاچ و همچنین کنترلی از رانندگی سخت و متوالی، باعث خرابی کلاچ خودرو می‌شود.
2- سایش و فرسایش: سایش و فرسایش مواد کلاچ، به دلیل کاربرد متوالی، ممکن است باعث خرابی کلاچ شود. علاوه بر این، کلاچهایی که برای مدت طولانی با کلاچ پایین در حال رانندگی هستند، بیشتر می‌توانند به سایش‌ها و فرسایش‌های کلاچ منجر شوند.
3- نوسانات دمایی: تغییرات دمایی ممکن است باعث تغییر در فشار هیدرولیک کلاچ و در نتیجه خرابی کلاچ شود. این موضوع به خصوص در مناطق با آب و هوای گرم و سرد قابل مشاهده است.
4- استفاده از قطعات نامناسب: استفاده از قطعات نامناسب و کیفیت پایین، ممکن است باعث خرابی کلاچ شود.
5- قطعات خرابی دیگر: قطعات خرابی دیگر در سیستم کلاچ، مانند سیستم فشار هیدرولیک، ممکن است باعث خرابی کلاچ شود.
